Το
«πρώτα ο μαθητής» της miss
φωτοτυπία, έγινε «στο στόχαστρο ο δάσκαλος». Και ας προσπαθούν να σας πείσουν
με γενναίες διαφημίσεις πως πρόκειται για το αντίθετο.
Τα λεφτά του ΕΣΠΑ άλλωστε ρέουν
προκειμένου να προσληφθούν κατακαημένοι αναπληρωτές για να στελεχώσουν τα
ολοήμερα σχολεία με το συγκλονιστικό ποσό των 750 €, αλλά και για να πληρώνει
το υπουργείο διαφημίσεις στα Μ.Μ.Ε.
Έχουμε λοιπόν μπροστά μας την αξιολόγηση
(του εκπαιδευτικού), αλλά και την αυτό- αξιολόγηση του (εκπαιδευτικού) έργου.
Δύο έννοιες πολυσυζητημένες στα περί παιδείας.
Μέσα σε όλα αυτά, ο διεθνολόγος
υπουργός και το πεφωτισμένο ινστιτούτο, αποφάσισαν πως πρέπει οι εκπαιδευτικοί
να φτιάξουν «ομάδες εργασίας» για να αποτιμήσουν το εκπαιδευτικό έργο του
σχολείου τους. Να καταγράψουν δηλαδή καμιά δεκαπενταριά δείκτες και υπο-
δείκτες προκειμένου να προβούν σε αξιολόγηση του σχολείου εν τω συνόλω, αλλά και
να κάνουν τον προγραμματισμό για τα επόμενα έτη.
Αυτήν την αποτίμηση και αυτό -
αξιολόγηση, θα έρθουν αργότερα να συμπληρώσουν οι υπεύθυνοι διευθυντές και
σχολικοί σύμβουλοι προκειμένου να αξιολογήσουν – πλέον – και τον ίδιο τον
εκπαιδευτικό, διοικητικά, αλλά – κυρίως – πάνω στο διδακτικό του έργο.
Όλα ωραία. «Και γιατί βρε κακομαθημένοι
δάσκαλοι δε θέλετε να αξιολογηθείτε;» Γιατί από το όλο στήσιμο της
συγκεκριμένης διαδικασίας, όσοι ασχολούνται με τα της παιδείας καταλαβαίνουν
πως ο στόχος δεν είναι η βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου.
Οποιοσδήποτε
σοβαρός υπουργός θα ξεκινούσε την ανασυγκρότηση του εκπαιδευτικού συστήματος
από την αξιολόγηση της ίδιας του της πολιτικής, ενώ τουλάχιστον θα προσπαθούσε
να αντιγράψει – έστω – πετυχημένες «μέθοδες» αξιολόγησης από το εξωτερικό και
να τις προσαρμόσει στην ελληνική πραγματικότητα (βλ. σχέδιο PISA κλπ).
Ενώ λοιπόν
όλα στη θεωρία πάνε περίφημα, το καινούριο σύστημα αξιολόγησης (μάλλον
χειραγώγησης) πάει κόντρα σχεδόν σε όλα τα εφαρμοσμένα με επιτυχία συστήματα
στην ουσία: κάνει το εκπαιδευτικό/διδακτικό έργο, που είναι ένας ζωντανός
οργανισμός με άπειρες – μη μετρήσιμες ποσοτικά – παραμέτρους, κομματάκια, ενώ
μπλέκει τα στελέχη του σε άπειρες γραφειοκρατικές, ανούσιες φανφαρολογίες κάτω
από τη σημαία της βελτίωσης του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου.
Ο δάσκαλος γίνεται γραφειοκράτης που συγγράφει
εκθέσεις επί εκθέσεων με μπαρούφες, τη στιγμή που το καλοριφέρ κλείνει στο
σχολείο του στις 9 για οικονομία, η τάξη του μπάζει από παντού και το πιο
σύγχρονο εποπτικό υλικό που διαθέτει είναι μια ξεχασμένη υδρόγειος του ’50…Για
να επιμορφωθεί δε και να γίνει καλύτερος στη δουλειά του, πρέπει να είναι
πλούσιος για να πληρώνει δίδακτρα, συνέδρια, ημερίδες κ.α. Από την άλλη, οι
σχολικοί σύμβουλοι, μεταμορφώνονται από επιστημονικοί αρωγοί και «στηρίγματα»
των δασκάλων σε δύσκολες καταστάσεις, σε
επιθεωρητές, θυμίζοντας περασμένα μεγαλεία. Τα ίδια και οι διευθυντές των
σχολείων.
Πριν σπεύσει η κοινωνία να καταδικάσει τους
εκπαιδευτικούς, ας σκεφτεί δύο πράγματα: το όλο σύστημα που προωθεί το
υπουργείο είναι ακόμα ένα καρφί στο φέρετρο της παιδείας, που εδώ και χρόνια
κηδεύεται με τιμές: έλλειψη υποδομών, ελλειπής χρηματοδότηση, μισθολογική
εξαθλίωση κ.α. Με στόχο, τίποτα άλλο, από την εξοικονόμηση πόρων και μόνο αυτό.
Ας μη γελιόμαστε: ο ανελεύθερος δάσκαλος, θα παράγει και εξαρτημένους μαθητές –
πολίτες.
Και τι πρέπει να γίνει; Θα ήταν καλό να ξεκινούσαμε
από τα βασικά: κατ’ αρχάς την υποδοχή όλων των παιδιών στην πρωτοβάθμια
εκπαίδευση ας πούμε και όχι να έχουμε κληρώσεις για τα προνήπια κάθε χρόνο. Την
επαρκή χρηματοδότηση στην ουσία (υποδομές, επιμόρφωση) και όχι τα κονδύλια του
ΕΣΠΑ να πηγαίνουν σε διαφημίσεις και τυροπιτάκια σε ημερίδες για το σχολικό
εκφοβισμό. Τμήματα κάτω των 25 μαθητών και στελέχωση των σχολείων με όλες τις
ειδικότητες από την έναρξη των μαθημάτων: γιατί έτσι πραγματικά δε θα χάνονται
μαθήματα και όχι από την παράταση της σχολικής χρονιάς! (εκτός αν το υπουργείο
μέσα σε όλη τη χλίδα της κτιριακής υποδομής αποφασίσει να τοποθετήσει
κλιματισμό σε όλες τις αίθουσες της επικράτειας).
Ναι. Η αξιολόγηση πρέπει να γίνει: ξεκινώντας από
τους εκπαιδευτικούς – τουρίστες που διοικητικά είναι μετέωροι. Από τους
επίορκους, αυτούς που έχουν να πατήσουν στη δουλειά τους κάτι μήνες, από αυτούς
που περιφέρονται στα γραφεία ανά την επικράτεια και από αυτούς που παίρνουν
αποσπάσεις με αποφάσεις υπουργού εκτός θεσμικού πλαισίου (μια και το υπουργείο
περιόρισε τις αποσπάσεις και τους υμέτερους τους εξυπηρέτησε από την παραθύρα).
Αξιολόγηση με ολικό χαρακτήρα, με ψυχογραφικά τέστ ακόμα για αυτούς που δεν
είναι κατάλληλοι για την τάξη και με διαρκή χαρακτήρα, στα πρότυπα ξένων χωρών
με συστήματα εκπαίδευσης αξιοζήλευτα (π.χ Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Νορβηγία).
Με διαρκή επιμόρφωση και στήριξη.
Τελικά: θα μάθει ο Γιαννάκης μαθηματικά; Δύσκολο ερώτημα με αυτά που γίνονται στον χώρο
της εκπαίδευσης. Ίσως και να μάθει – για την ώρα - γιατί η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών δε
μπαίνει στην τάξη για να πετάξει χαρταετό. Γιατί κρίνεται κάθε μέρα από τους
συναδέλφους του, από τους γονείς, αλλά και τους ίδιους τους μαθητές του. Ο
Γιαννάκης όμως δε θα έχει ελπίδες να μάθει όταν ο δάσκαλός του συνεχώς ανησυχεί
για το μέλλον του και προσπαθεί να δείξει στους «ανωτέρους» του, αντί για να
κάνει μέσα στην τάξη.