Πανελλαδικές: αυτές οι υπερ(εκ)τιμημένες.

    Είναι οι μέρες που οι μαθητές της τρίτης λυκείου χτυπιούνται στα εξεταστικά κέντρα. Οι μέρες που  οι γονείς των εξεταζομένων ζουν σε φρενήρεις ρυθμούς αναρωτώμενοι αν οι κόποι των παιδιών τους και τα αμέτρητα κονδύλια που έδωσαν στα φροντιστήρια για τη "δωρεάν παιδεία" θα πιάσουν τόπο, και τελικά η μισή Ελλάδα, ανεξαρτήτως προελεύσεως ψάχνει μια ώρα μετά την έναρξη της παγερής διαδικασίας για το τι θέμα "έπεσε".

      Και σε αυτό το θέμα φυσικά, η χώρα μας και οι κάτοικοί της δε θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Η υπερβολή βασιλεύει. Το σφάλμα - φυσικά - είναι των μεγαλύτερων, στη συνείδηση των οποίων οι εξετάσεις αυτές αποτελούν - ντε και καλά - πρόκριμα (όχι εφαλτήριο), ίσως και αναγκαία συνθήκη της μετέπειτα ευζωϊας του βλασταριού τους.

        Οι δύστυχοι μαθητές της Γ' Λυκείου για μια χρονιά περιφέρονται ως ζόμπι ανάμεσα σε σπίτι - φροντιστήριο - σχολείο, έχοντας μονίμως στις πλάτες τους αμέτρητες υποχρεώσεις και μέσα σ' αυτές και το άγχος των γονέων τους. Για ποιο λόγο άραγε;

       Μα, για να περάσουν μέσα από την κρεατομηχανή των πανελλαδικών σε ένα - αμφιβόλου ποιότητος - Ελληνικό Πανεπιστήμιο (μη μιλήσουμε για Τ.Ε.Ι) και να γίνουν στις περισσότερες των περιπτώσεων επαγγελματίες άνεργοι.Και μάλιστα, πολλές φορές, σε μια σχολή που δεν είναι η πρώτη τους επιλογή!

          Οι εξετάσεις από μόνες τους είναι το απαύγασμα της επιβράβευσης του μπούφου: ευνοούν τα φωτοτυπικά μυαλά, την χωρίς έλλογα όρια παπαγαλία και εν τέλει το συστηματικό απεγκεφαλισμό του εξεταζομένου. Εναποτίθενται στη συνέχεια οι ελπίδες στο Πανεπιστήμιο να του "ανοίξει" τα μυαλά... 

      Αλλά όλα τα λεφτά είναι στο αποτέλεσμα: η εισαγωγή στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Σε ιδρύματα που ζέχνουν παντοιοτρόπως. Εσωτερικά και εξωτερικά. Κομματικοποίηση, νεποτισμός των καθηγητών που θα ζήλευε και ο πολιτικός κόσμος, ελλείπείς υποδομές, καταλήψεις και ένα σωρό άλλα δεινά.

         Αν όλοι αυτοί οι υπέρμαχοι των εξετάσεων και γενικότερα του συστήματος σκέφτονταν λογικά, τα πράγματα θα ήταν σίγουρα διαφορετικά: σκεφτόμενος δηλαδή κανείς, τα έξοδα φροντιστηρίων και ιδιαιτέρων, το κόστος ζωής του φοιτητή που θα περάσει σε άλλη πόλη και κυρίως το ψυχολογικό φόρτο του γονέα και του εξεταζομένου (ανεκτίμητος), μάλλον θα κέρδιζε αν έστελνε τον έρμο τον μαθητή στο εξωτερικό. Σε σχολή που θέλει να σπουδάσει και όχι βάσει αναγκαίας συνθήκης του βαθμού και του μηχανογραφικού. Οπουδήποτε, πραγματικά θα ήταν καλύτερα. Ίσως μάλιστα και φθηνότερα. 

   Μέχρι να αποφασιστεί - επιτέλους - η ίδρυση σοβαρών ιδιωτικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην ψαροκώσταινα, ο δρόμος είναι αναγκαστικά προς τα έξω. Δυστυχώς.

    

  

Τι περιμένει η εκπαίδευση από τη νέα κυβέρνηση, αλήθεια;

Ο μικρότερος από τους μεγάλους ασθενείς, η παιδεία (ο μεγαλύτερος χωρίς συζήτηση είναι φυσικά η δημόσια υγεία), είδε τα χρόνια που πέρασαν να συμβαίνουν πολλά: βόγκηξε, ασθένησε βαρέως και τώρα είναι στο στάδιο του ετοιμοθάνατου.

Όχι ότι όλες οι αλλαγές που προωθήθηκαν από τους πεφωτισμένους υπουργούς ήταν  για το πυρ το εξώτερον. Για να αναφερθούν και ορισμένα θετικά:

Επιτέλους οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί γύρισαν στα σχολεία. (Μερικοί βέβαια καλύτερα θα ήταν να μη γυρνούσαν ποτέ!). Αποσπάσεις (πριν των αυστηρά ημετέρων βέβαια) κόπηκαν και έγινε προσπάθεια «εξοικονόμησης» προσωπικού. (Ελέω ελλείψεων διορισμών). Από την άλλη, έγινε επίσης μια στροφή προς ένα πιο ελαστικό αναλυτικό πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει διάφορες δράσεις εκτός του αυστηρά διδακτικού πακέτου ύλης. Έγιναν και άλλα, που δε θα χαρακτηρίζονταν ακριβώς θετικά, όμως στη σωστή κατεύθυνση. Κάτι τέτοιο, ήταν η αξιολόγηση που προωθήθηκε. Σαν ιδέα ενός ξεκινήματος όμως, μόνο.

Τα αρνητικά που οδήγησαν το σύστημα σε αυτή τη κατάσταση είναι περιττό να αναφερθούν, για άλλη μια φορά αναλυτικά. Επιγραμματικά, τα κυριότερα θα ήταν: υποχρηματοδότηση, ελλειπής επιμόρφωση προσωπικού και στελεχών, κομματισμός , έλλειψη προσωπικού, ανεπαρκείς υποδομές και άλλα πολλά.

        Τι θα περίμενε όμως ένας νοήμων πολίτης από τη νέα κυβέρνηση, όποια και αν είναι αυτή; Ιδού μερικές προτάσεις: Κατ’ αρχάς να αποφασίσει επιτέλους πως η δημόσια παιδεία δεν είναι ένα πεδίο πειραματισμών και άσκησης κομματικής - πελατειακής πολιτικής. Να ξεκινήσει από την αξιολόγηση των ίδιων των πολιτικών που οδήγησαν την εκπαίδευση στην κατάσταση που είναι τώρα. Να αποφασίσει πως θα πρέπει ο υπουργός παιδείας (τουλάχιστον δε ο γενικός γραμματέας) να είναι μόνιμο πρόσωπο με αποδοχή,  περγαμηνές και συγκεκριμένη θητεία. Οι μαθητευόμενοι μάγοι πασών ειδικοτήτων θα πρέπει να μείνουν στους τομείς τους (είδαμε γιατρούς, πολιτικούς μηχανικούς, δικηγόρους κ.α να γίνονται υπουργοί).

        Επιτέλους, να λειτουργήσουν αρμονικά τα συνεχώς συγκαλούμενα και διαρκώς διαλυόμενα συμβούλια παιδείας, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων με ένα μοναδικό σκοπό: την συμφωνία πάνω σε βασικούς τομείς αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αναλυτικά προγράμματα, αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου, υποδομές, χρηματοδότηση κλπ.

        Οι όποιες αλλαγές γίνουν, να ξεκινήσουν από τη πρωτοβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα από το νηπιαγωγείο, με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και –επιτέλους- στόχους επιτεύξιμους, χωρίς φανφαρολογίες και γενικολογίες περί «δημοκρατικού σχολείου» κλπ κλπ. Γιατί πετυχημένες παγκόσμια, είναι οι αλλαγές από κάτω προς τα πάνω και όχι το αντίθετο. Στο κάτω – κάτω, και η αντιγραφή πετυχημένων συστημάτων παιδείας από άλλα κράτη (προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα) δεν είναι κακή.

        Ας ξεκινήσουν από τα βασικά. Για μια φορά στην εκπαιδευτική πολιτική, ας επικρατήσει η κοινή λογική. Έχουμε να το δούμε από τα χρόνια του Αλέξανδρου Δελμούζου άλλωστε.